سوکت زدن کابل شبکه از مهم‌ترین مراحل جهت راه اندازی شبکه است که به منظور اتصال کابل شبکه به سوکت شبکه انجام می‌شود.برای این کار باید به طور صحیح کابل شبکه به کانکتورهای مورد نظر متصل شود. سوکت زدن کابل کار بسیار حساسی است و ظرافت بالایی نیاز دارد. به طوری که اگر حتی یک سیم در جای مناسب خود قرار داده نشود، باعث ایجاد مشکل خواهد شد. قطعی یا کاهش سرعت از جمله مشکلاتی هستند که در صورت عدم اتصال صحیح سوکت، پدیدار می‌شوند.
کابل شبکه در انواع مختلفی تولید می‌شود، اما مهم‌ترین کابل‌های شبکه در ایران شامل کابل‌های شبکه Cat5e و Cat6 هستند که از لحاظ نوع و جنس با یکدیگر تفاوت دارند؛ ولی نحوه سوکت زدن هر دو نوع کابل یکسان می‌باشد. نکته مهمی که برای سوکت زدن کابل شبکه باید در نظر گرفته شود، این است که سوکت و کابل هر دو طبق یک استاندارد ساخته شده باشند. برای مثال اگر کابل شبکه شیلددار باشد، سوکت انتخابی نیز باید شیلدار باشد تا عملکرد خوبی در حذف نویزها داشته باشد.
سوکت چیست؟
به سوکتی که قابلیت اتصال به کابل شبکه را داشته باشد، سوکت شبکه گفته می‌شود. سوکت کابل شبکه یک قطعه فیزیکی کوچک و بسیار مهم است که در انتهای کابل‌ها نصب می‌شود و با سوکت زدن کابل شبکه، این کابل می‌تواند به انواع تجهیزات اکتیو و پسیو متصل شود. وظیفه اصلی کابل شبکه انتقال داده‌ها بین دستگاه‌های مختلف است؛ اما برای این کار نمی‌توان کابل را مستقیما به هر دستگاهی وصل کرد. برای استفاده صحیح از کابل شبکه، باید به ابتدا و انتهای آن، سوکت شبکه وصل کرده و آن را پانچ کنیم. این قطعات مثل کابل‌ها بر اساس استاندارد و نویز پذیری دسته‌بندی می‌شوند. هدف استفاده از سوکت شبکه، ایجاد یک اتصال راحت، سریع، باکیفیت، کارآمد و سازگار با دیگر تجهیزات شبکه می‌باشد.
ابزار مورد نیاز برای سوکت زدن شبکه
جهت اجرای صحیح سوکت زدن کابل شبکه به چند ابزار شبکه کاربردی نیاز داریم که شامل موارد زیر است:
- کابل شبکه: کابل شبکه متناسب با نوع کاربری مد نظر، از مهم‌ترین تجهیزاتی است که برای سوکت زدن به آن نیاز داریم.
- سوکت شبکه RJ_45: کاربرد این قطعه در اتصال کابل شبکه به سایر تجهیزات شبکه است. وقتی که کابل زیر سوکت پانچ می‌شود، باعث ایجاد ارتباط بین تیغه های سوکت RJ_45 با این سیم‌ها شده و به آن متصل می‌شود. دقت کنید که ۸ تیغه که در سوکت RJ_45 وجود دارد می‌توانند ۸ سیم کابل را زیر این تیغه نگهداری کنند. وارد کردن سیم ها به سوکت باید براساس شماره گذاری انجام شود. بنابراین برای سوکت زدن باید زاویه دید فرد مناسب باشد تا بتواند پایه‌های فلزی سوکت را ببیند.
- روکش سوکت: استفاده از کاور یا همان روکش سوکت، سبب محافظت از سوکت هنگام جابجایی می‌شود.
- استریپر: از استریپر به منظور لخت کردن و جدا کردن روکش کابل شبکه استفاده می‌شود. معمولا آچارهای شبکه مجهز به استریپر هستند؛ بنابراین نیاز به استریپر جداگانه نیست.
- سیم چین: به منظور بریدن سیمهای اضافه از سیم چین استفاده می‌شود.
- آچار شبکه: این وسیله برای پانچ کردن کابل شبکه به زیر کانکتورهای سوکت RJ45 کاربرد دارد.
- تستر شبکه: از تستر شبکه جهت اطمینان از کارکرد صحیح کابل سوکت استفاده می‌شود. برای این کار تسترهای مختلفی برای نشان دادن عملکرد صحیح کابل شبکه از جنبه های گوناگونی مانند تست طول کابل، نشان دادن قطعی‌ها در طول مسیر و آزمایش سرعت کابل وجود دارد.
رنگ بندی کابل شبکه
به منظور رنگ بندی سیم‌ها در کابل شبکه بطور کلی از دو استاندارد T-568A و T-568B استفاده‌می‌شود. این استانداردها از لحاظ عملکردی کاملا مشابه هستند ولی رنگ آنها با یکدیگر متفاوت است.
در روش سوکت زدن کابل شبکه به صورت Straight، باید هر دو سر کابل شبکه با استاندارد T-568A یا T-568B به سوکت وصل شوند. همچنین در روش سوکت زدن کابل به صورت کراس، دو طرف کابل با استاندارد مخالف هم سوکت زده‌می‌شوند. به منظور اتصال کابل به سوکت بایستی هر سیم کابل شبکه که شامل هشت رشته‌ی سیم با رنگ‌های متفاوت است، در یک شیار سوکت قرار گیرد.
ترتیب رنگ بندی در استاندارد T-568A
۱.سفید سبز 2. سبز 3. سفید نارنجی 4. آبی 5. سفید آبی 6. نارنجی 7. سفید قهوه‌ای 8. قهوه‌ای
ترتیب رنگ بندی در استاندارد T-568B
۱.سفید نارنجی 2. نارنجی 3. سفید سبز 4. آبی 5. سفید آبی 6. سبز 7. سفید قهوه‌ای 8.قهوه‌ای
مراحل سوکت زدن کابل شبکه
سوکت زدن کابل شبکه باید با دقت و طبق مراحل زیر انجام شود.
در مرحله اول به وسیله سیم چین یا استریپر روکش کابل را جدا کنید. برای این کار باید کابل بین دهانه و تیغه استریپر قرار داده‌شود و با چرخاندن استریپر، کابل را لخت کنید. دقت کنید که نباید زیاد روکش کابل را جدا کرد تا موجب قطعی نشود.
بعد از لخت کردن سیم‌ها مشاهده می‌شود که سیم‌ها به صورت چهار زوج تابیده‌شده‌اند. در این مرحله باید سیم‌ها را از یکدیگر جدا کنید و طبق استاندارد مورد نظر برای سوکت زنی، آنها را کنار هم قرار دهید. برای اینکه هنگام پانچ کردن سیم‌ها داخل سوکت مشکلی به وجود نیاید باید طول سیم ها را یکسان کرد. اندازه استاندارد سیم بدون روکش برای سوکت زدن باید بین 1.5 تا 2 سانتی‌متر باشد.
در این مرحله با استفاده از آچار سوکت زن، باید مقداری فشار به آچار وارد نمایید تا صدای پانچ شدن سوکت به گوش برسد. برای اطمینان از پانچ صحیح سیم‌ها در زیر تیغه‌ها باید کمی کابل را بکشید. با این کار شل بودن یا نبودن سیم مشخص می‌شود. سپس ترتیب صحیح رنگ بندی کابل شبکه را بررسی کنید.
در مرحله نهایی از سوکت زدن کابل شبکه باید کابل شبکه و سوکت را تست کنید تا از کارکرد صحیح آنها مطمئن شوید.
تست کابل شبکه
یک دستگاه تستر کابل شبکه تهیه کنید. بعضی از دستگاه‌های تست کابل شبکه دو جز دارند؛ یکی از آنها درگاه اصلی تست و دیگری پورت گیرنده آن است. البته در تولید بعضی شرکت‌ها ممکن است جک ورودی و گیرنده در یک دستگاه قرار داده‌شده‌باشند.
- یک سر کابل را به بخش TX دستگاه متصل کنید. برای این کار مهم نیست که کدام سر کابل شبکه را انتخاب کرده‌باشید. هنگام اتصال باید یک صدای کلیک مانند بشنوید که این نشان‌دهده اتصال صحیح کابل به تستر است.
- سر دیگر کابل را به جک گیرنده( بخش )RX متصل کنید. در صورتی که ورودی‌های TX و RX هر دو بر روی یک دستگاه قرار دارند، هر دو سر کابل را به همان دستگاه وصل کنید. اما اگر تستر در دو بخش مجزا طراحی شده‌اند، هر یک از سرهای کابل را به یکی از دستگاه‌ها متصل کنید.
- پس از وصل کردن کابل، دستگاه تستر را روشن کنید تا فرایند تست کابل شبکه آغاز شود. بر روی هر یک از ورودی‌های تستر هشت چراغ وجود دارد که برای بررسی سیمهای کابل شبکه استفاده می‌شوند. اگر تمامی چراغ‌ها به صورت همزمان روشن شوند کابل شبکه سالم است و مشکلی ندارد.
- اگر چند چراغ و یا تمامی چراغ‌های کابل روشن نشدند، کابل معیوب است و باید آن را عوض کنید.
سخن نهایی
در مراحل انجام سوکت زدن کابل شبکه، از لحاظ فنی و عملی، نکات مهمی وجود دارد که اگر به آنها توجه نشود، ممکن است به مشکلاتی در کارکرد شبکه منجر شود. به عنوان مثال، تنظیم صحیح طول سیم‌ها، رعایت ترتیب رنگ‌ها و استفاده از تستر شبکه برای اطمینان از صحت اتصالات، مراحل مهمی در سوکت زدن کابل شبکه هستند که در این مقاله به آنها پرداختیم.
با انجام تست کابل شبکه نیز می‌توان از صحت و سالم بودن اتصالات اطمینان حاصل کرد. در صورت نیاز، کابل معیوب باید جایگزین شود تا از استقرار یک شبکه پایدار و با کارایی بالا اطمینان حاصل شود.